Riolering en water
Het vigerende waterbeleid (Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan en het Waterplan) is verwerkt in een integraal waterplan. In dit waterplan is alles wat met water te maken heeft opgenomen. Op het punt van klimaatadaptatie en een duurzame omgang met water vormt het waterplan een van de pijlers onder de duurzaamheidsagenda.
Het Waterplan omvat de water-, en klimaatadaptatiestrategie voor de jaren 2023-2027. Op 27 september 2022 is een geactualiseerd waterplan door de raad vastgesteld.
De gemeente heeft verschillende zorgplichten als het gaat over water:
- het inzamelen en transporteren van stedelijk afvalwater naar de rioolwaterzuiveringsinstallatie;
- het inzamelen en verwerken van het overtollige afvloeiende hemelwater;
- de grondwaterzorgplicht. De gemeente moet de regie nemen als er nadelige gevolgen optreden door de grondwaterstand (voor een aan de grond gegeven bestemming).
Met de vaststelling van het waterplan is tevens besloten om vanaf 2019 voor vervangingsinvesteringen de systematiek van het ideaalcomplex (spaarvariant) te gaan hanteren. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een spaarvoorziening voor afdekking van toekomstige vervangingsinvesteringen. Fluctuaties in het verloop van de werkelijke kosten voor groot onderhoud kunnen worden geëgaliseerd met de voorziening groot onderhoud Riolering.
Bij de uitvoering van vervangingsinvesteringen is een achterstand ontstaan ten opzichte van de programmering zoals opgenomen in het kostendekkingsplan. Dat heeft tot dusver niet geleid tot een vermindering van de kwaliteit van het rioleringsstelsel. In de klimaat- en afkoppelambitie zal de komende jaren een versnelling aangebracht worden. De aanleg van een hemelwaterstelsel in Oudheusden en grote waterbergingen bij Vlijmen en Elshout zijn daar voorbeelden van.
De voor het waterplan benodigde middelen worden via inkomsten uit de rioolheffing gerealiseerd. Door het besluit om te gaan sparen voor toekomstige vervangingsinvesteringen stijgt de rioolheffing meer dan alleen voor inflatiecorrectie nodig is.
Op het gebied van baggeren is omwille van capaciteit nog geen uitvoering gegeven aan het baggerplan dat in 2012 is opgesteld. De jaarlijkse storting in de voorziening was niet dusdanig dat daaruit gelijk grote baggerwerkzaamheden bekostigd konden worden. Daarmee is een achterstand in de baggerprogrammering ontstaan dat zich nu begint te manifesteren in de vorm van waterkwaliteitsproblemen. Daarnaast is de hoeveelheid bagger toegenomen door de jaarlijkse aanwas. De in de voorziening beschikbare middelen moeten de komende jaren wel aangewend gaan worden. Op basis van het baggerplan 2012 is een reserve aanwezig om werkzaamheden uit te kunnen voeren. Deze reserve wordt gevuld op basis van het scenario dat de meest urgente watergangen/waterpartijen uit het baggerplan 2012 worden aangepakt. Inmiddels is de situatie aan het ontstaan dat veel waterpartijen om baggeronderhoud gaan vragen.
Op basis van de planning in het waterplan 2023-2027 zou in 2023 een nieuw baggerplan worden opgesteld. De intentie is om dat in samenwerking met andere gemeenten op te pakken in de watersamenwerking van De Meierij. Dit heeft vanwege capaciteitsgebrek vertraging opgelopen. Dat baggerplan moet in beeld brengen wat de actuele situatie is op het gebied van het waterbodemonderhoud met daarbij een middelenparagraaf. In 2024 wordt een inventarisatie gedaan naar de omvang en kwaliteit van de bagger in de wateren. Op basis daarvan zal in 2025 een nieuw baggerplan worden opgesteld. Dit zal naar verwachting eind 2025 begin 2026 worden voorgelegd aan de raad. De Elshoutse Wielen zijn toe aan waterbodemonderhoud en dit is in voorbereiding genomen. Dit heeft vertraging opgelopen vanwege een complexe situatie op het gebied van explosieven, vormzand en grote waternavel. Op het moment van het opstellen van deze paragraaf is het de verwachting dat hierover op basis van een voorstel in de raad van 24 september 2024 een besluit genomen wordt. In dit voorstel is krediet gevraagd voor de uitvoering en een krediet om onderzoek te doen naar de kwantiteit en kwaliteit in alle nog te baggeren wateren.