Nationale Milieu Effect Rapportage (MER) en normen plaatsing windturbines
Sinds het Nevele-arrest in juni 2021 kunnen we de landelijk vastgestelde milieuregels in het Activiteitenbesluit niet meer gebruiken bij de besluitvorming over windturbines en windparken. De Raad van State oordeelde dat er volgens het Europees recht een uitgebreid milieuonderzoek (plan-m.e.r.) had moeten plaatsvinden voor deze landelijke regels bij het uitbreiden van het windpark in Delfzijl Zuid. In het actieprogramma ‘Verankering milieubescherming na Nevele’ wordt hieraan gewerkt. In het najaar van 2023 werden de conceptnormen gepubliceerd en lagen deze ter inzage. De resultaten van de zienswijzeperiode worden nu verwerkt, waarna de behandeling van het ontwerpbesluit bij het parlement en een advies van de Raad van State volgt. Naar verwachting zullen de nieuwe milieunormen uiterlijk 1 juli 2025 in werking treden.
Transport schaarste op het elektriciteitsnet
Sinds 2021 is er voor grootverbruikaansluitingen in Heusden transportschaarste voor teruglevering op het elektriciteitsnet ontstaan. Transportschaarste is een overbelasting van het elektriciteitsnet door een snelgroeiende vraag naar afname en teruglevering van stroom. In 2022 ontstond er ook transportschaarste voor afname. In april 2024 heeft de Autoriteit Consument & Markt (ACM) een maatregelenpakket geïntroduceerd tegen het volle stroomnet. Onderdeel daarvan is een afwegingskader om te bepalen welk type gebouwen of projecten de netbeheerder (Enexis) onder welke voorwaarde (niet) kan aansluiten. In de zomer van 2024 heeft Enexis aangekondigd om de komende 10 tot 15 jaar aan de slag te gaan met een buurt-voor-buurtaanpak in samenspraak met de gemeente. De aanpak is bedoeld om te anticiperen op de toenemende elektriciteitsvraag door het elektriciteitsnetwerk te verzwaren en uit te breiden.
Afval / Circulaire economie
Het beleid voor veilige en hoogwaardige verwerking van afvalstoffen in Nederland is opgenomen in het Landelijk Afvalbeheerplan (LAP) 3. Het LAP3 zou eind 2023 vervangen worden door de opvolger: het Circulair Materialenplan (CMP). Dit plan is nog in ontwikkeling. Daarom is de looptijd van het LAP3 twee jaar verlengd, tot en met 29 december 2025.Het CMP treedt naar verwachting in 2025 in werking. Een circulaire economie vraagt niet alleen om goed afvalbeheer aan het eind van de keten. Met het CMP wordt de reikwijdte van het huidige LAP uitgebreid met meer sturing op hergebruik en preventie. Het CMP wil innovatie voor een circulaire economie stimuleren door ambitieuze normen vast te leggen, maar ook door bedrijven uit te dagen of te belonen om beter te presteren dan deze minimumstandaarden voor verwerking van afval.
Energiewet/Warmtenet ontwikkelingen
Het wetvoorstel Energiewet vervangt de huidige Elektriciteitswet 1998 en de Gaswet. Het voorstel voegt de regels voor het transport en de levering van gas en elektriciteit in Nederland bij elkaar. Daarnaast staan in het voorstel de Europese regels voor elektriciteit (onder meer de Europese Elektriciteitsrichtlijn) en de Europese regels voor gas. Ook staan er bepalingen in voor de transitie naar schonere en hernieuwbare bronnen van energie. Belangrijk voor Heusden hierin is onder andere de positie van Energiegemeenschappen en ruimte voor onderlinge levering (energie delen). Op 4 juni 2024 heeft de Tweede Kamer de wet aangenomen. De volgende stap is de behandeling in de Eerste Kamer. Het moment van inwerkingtreding is nog onbekend.
Wetsvoorstel Wet gemeentelijke instrumenten warmtetransitie
Dit wetsvoorstel is een toevoeging op de Omgevingswet , de Gaswet en de Warmtewet . De gemeente heeft meer ruimte om (lokale) regels op te stellen voor de uitvoering van de warmtetransitie in de gebouwde omgeving van aardgas naar duurzame alternatieven. In 2050 moeten alle woningen, scholen, winkels, kantoren en andere gebouwen goed geïsoleerd zijn en is aardgas niet langer de standaard om gebouwen mee te verwarmen. Met dit voorstel kunnen gemeenten wijk voor wijk aan de slag gaan. Samen met bewoners en gebouweigenaren kan een proces worden doorlopen waarin een afweging wordt gemaakt over wat per wijk het beste warmtealternatief is en wanneer woningen en gebouwen niet langer met aardgas worden verwarmd. De afkoppeling van het aardgas betekent dat gasnetbeheerders niet langer verplicht zijn in het betreffende gebied een gasnet ‘in werking te hebben’. Ook mogen zij ondergrondse infrastructuur verwijderen. De Tweede Kamer heeft het voorstel op 23 april 2024 aangenomen . De Eerste Kamercommissies voor Economische Zaken en Klimaat en Binnenlandse Zaken hebben op 25 juni 2024 het verslag uitgebracht en wachten op de nota naar aanleiding van het verslag .
Wetsvoorstel Wet Collectieve Warmte
Dit wetsvoorstel regelt dat warmtebedrijven, zoals de stadsverwarming en grote warmtetransportnetten, voortaan in publieke handen zijn, of in handen van warmtegemeenschappen. Het regelt ook de bescherming van de consumenten, de prijs van warmte voor de huishoudens en andere verbruikers en de verantwoordelijkheid voor de productie en levering van warmte. Bovendien geeft het wetsvoorstel regels voor zowel grote als kleine collectieve warmtesystemen. Belangrijk voor Heusden hierin is dat we lokaal eigendom van warmtenetten kunnen waarborgen. Dit wetsvoorstel is op 19 juni 2024 ingediend bij de Tweede Kamer.