Algemeen
Er spelen grote opgaven voor gemeenten. Denk bijvoorbeeld aan de energietransitie, bodemdaling, woningbouw, klimaatadaptatie, gevolgen van bevolkingskrimp of -stagnatie, innovaties in vervoerssystemen, bereikbaarheid, landbouwvraagstukken en het realiseren van een concurrerende en circulaire economie. Deze ontwikkelingen hebben gevolgen voor de leefbaarheid. Door de Omgevingswet moeten gemeenten een samenhangende aanpak ontwikkelen om met al deze opgaven aan de slag te gaan. Daarbij moet ook verbinding worden gelegd met opgaven in het sociaal domein. Eerste stappen hiervoor zijn gezet met de omgevingsvisie. Verdere vertaling gaat de komende jaren plaatsvinden in het omgevingsplan. Veel grote opgaven kunnen niet enkel op gemeentelijk niveau worden opgelost, daarom zoeken we de samenwerking in de regio met andere partners en overheden als het gaat om vraagstukken als ruimte, mobiliteit, stikstof en waterkwaliteit. Op dit moment zoeken we nog naar de balans tussen integraal werken en slagvaardigheid. Er wordt nog meer gevraagd van medewerkers. Zij werken al onder druk door de vele opgaven en de krappe arbeidsmarkt. Dat verandert ook in 2025 niet. Om de opgaven uit te voeren, hebben we voldoende en gekwalificeerde medewerkers nodig en die zijn niet makkelijk te vinden. Dit alles kan ons dwingen tot het maken van keuzes en kan gevolgen hebben voor hoe lang het duurt om projecten voor te bereiden en uit te voeren.
De openbare ruimte is veel dynamischer en multifunctioneler dan vroeger. De druk op de ruimte is groot vanuit de verschillende opgaven. Meervoudig ruimtegebruik wordt daardoor steeds belangrijker. Waarden als groen (bomen en planten) en ruimte om te bewegen en ontmoeten zijn niet in geld uit te drukken. Zij bepalen de leefbaarheid en aantrekkelijkheid van een omgeving en het geluksgevoel dat mensen ervaren. In de praktijk zien we dat er keuzes moeten worden gemaakt. Zo kan niet op iedere locatie een boom worden teruggeplaatst of moet een stuk plantsoen wijken voor een ondergrondse container.
De stikstofaanpak draagt bij aan het versterken van de natuur. Naar verwachting blijft ook de komende jaren de stikstofproblematiek de infra- en bouwsector belemmeren, wat mogelijk leidt tot vertraging en stijgende kosten voor projecten. De huidige stikstofwet richt zich op het jaar 2035. Of het nieuwe kabinet daaraan blijft vasthouden is nog niet duidelijk.
Energietransitie
De energietransitie heeft grote invloed op de openbare ruimte. Keuzes die gemaakt gaan worden hebben impact op de ondergrondse infrastructuur en mogelijk ook op de bovengrondse openbare ruimte, zoals grotere en meer transformatorhuisjes/verdeelstations. De mogelijke aanleg van een warmtenet kan bijvoorbeeld effect hebben op de keuze voor het type verharding in de bovengrondse openbare ruimte. Dit alles is een nieuw aspect dat invloed heeft op de kwaliteit en inrichting van groen of verharding. Het kan ook gevolgen hebben voor de beheerplannen voor de openbare ruimte.